Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi Nedir?

Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi, Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği kapsamında, çevresel etkilerini azaltmayı hedefleyen sanayi tesislerine verilen resmi bir belgedir. Bu belge, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, Yeşil Dönüşüm Başsorumlusu koordinasyonunda yürütülen denetim ve değerlendirme süreçlerinin tamamlanmasıyla verilir.

Belgenin amacı, üretim süreçlerinin çevre dostu, kaynak verimli ve sürdürülebilir şekilde yürütülmesini sağlamaktır.

Zorunluluk ve Geçiş Süreci

Yürürlük Tarihi: 1 Aralık 2025

• Mevcut tesisler,
  • 31 Aralık 2028’e kadar en az F seviyesinde,
  • 31 Aralık 2030’a kadar ise en az D seviyesinde belge almak zorundadır.
• Yeni kurulacak tesisler ise en az D seviyesinde olacak şekilde planlanmalı ve inşa edilmelidir.

Belge Alması Zorunlu Olan Tesisler

EK-1 kapsamındaki sektörler:

• Enerji üretimi
• Metal üretimi ve işlenmesi
• Kimya ve mineral endüstrisi
• Atık yönetimi
• Diğer ağır sanayi faaliyetleri

EK-2 kapsamındaki solvent kullanan tesisler:

• Kuru temizleme, ayakkabı imalatı, baskı, boya ve yapışkan üretimi gibi alanlarda faaliyet gösteren tesisler.

Bu tesislerin, Bakanlığın elektronik sistemine kayıt olması ve her yıl 1 Nisan tarihine kadar bilgilerini güncellemesi zorunludur.

Belge Seviyeleri ve Puanlama

Seviye	Puan Aralığı	Açıklama
A	100	En yüksek çevre performansı
B	90–99	Çok iyi
C	80–89	İyi
D	70–79	Yeterli (yeni tesisler için asgari)
E	60–69	Düşük uyum
F	50–59	Minimum yasal uyum seviyesi

 

Başvuru Süreci

1. Kayıt: E-SYD sistemine tesis bilgileri girilir.
2. Başvuru: Gerekli belgeler (EK-3) sisteme yüklenir.
3. İnceleme: Eksiklik varsa 60 gün içinde tamamlanır.
4. Değerlendirme: Başsorumlu tarafından rapor hazırlanır.
5. Yerinde Tespit: İl Müdürlüğü denetim yapar.
6. Belgelendirme: Uygun bulunan tesislere SYD Belgesi verilir.
7. Gözden Geçirme: Belge her 5 yılda bir yenilenir. Süresi dolmadan 1 yıl önce başvuru yapılmalıdır.

SYD Başsorumlusu ve SYD Sorumlusu Kimdir?

SYD Başsorumlusu:

• Sürecin koordinasyonundan ve değerlendirme raporlarının hazırlanmasından sorumludur.
• Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş, gerekli eğitimi tamamlamış kişilerdir.
• En az 10 yıl sektör tecrübesi ya da ilgili alanda doktora ve proje deneyimi gerekir.

SYD Sorumlusu:

• Uygulama aşamasında teknik destek sağlar.
• En az 5 yıl deneyime sahip uzmanlar ya da ilgili akademik geçmişi olan kişiler olabilir.

İşletmelere Sağladığı Faydalar

• Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı’na uyum
• İhracat kolaylığı: Uluslararası pazarlara erişim artar
• Devlet destekleri ve teşvikler: Hibe ve yeşil kredi imkânı
• Marka değeri ve itibar artışı
• Enerji ve kaynak maliyetlerinde tasarruf

Devlet Destekleri ve Teşvikler

SYD Belgesi alan işletmeler;

• ·  Yeşil Kredi: Kamu bankaları tarafından düşük faizli krediler
• ·  Hibe Programları: Yatırımlara yönelik teşvikler
• ·  Proje Destekleri: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK gibi kurumlar tarafından

Bu destekler, yeşil yatırımların finansal sürdürülebilirliğini artırmayı hedefler.

 

Yeşil Dönüşüm Örnek Uygulamaları

• Güneş ve rüzgar enerjisi yatırımları
• Sıfır atık sistemleri
• Atıksu arıtımı ve yeniden kullanımı
• Yağmur suyu toplama sistemleri
• Enerji ve su tüketiminde verimlilik artışı

Sonuç

Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi, yalnızca çevresel bir zorunluluk değil; aynı zamanda rekabet gücü, finansal avantajlar ve sürdürülebilirlik açısından önemli bir araçtır. Özellikle AB ile ticaret yapan firmalar için belge, pazar erişimi açısından kritik öneme sahiptir.